Pistonmachine VS volautomatische espressomachine

Hoe een pistonmachine het verschil maakt

Een pistonmachine is eigenlijk hetzelfde als een espressomachine in de horeca, maar dan voor thuis. Met een pistonmachine ga je dus aan de slag als een echte barista. Je voert alle handelingen zelf uit: van het malen van de koffiebonen tot het aanstampen van de gemalen koffie. Er kan dus veel mis gaan, maar als het goed gaat zet je met een pistonmachine (veel) lekkerdere koffie dan met een volautomatische koffiemachine of een Nespresso-apparaat. Hoe dat precies zit, lees je in dit artikel.

Geen gemak, maar wel betere koffie

De meeste mensen moeten er niet aan denken om alle handelingen zelf uit te voeren. Het gemak van met één druk op de knop een kopje koffie zetten spreekt ze meer aan. Begrijpelijk, niet iedereen heeft namelijk tijd en zin om alles handmatig uit te voeren. Het probleem met een pistonmachine is ook dat de resultaten wisselend zijn als je niet weet wat je aan het doen bent of per ongeluk een keer de koffie wat harder aanstampt met de tamper. 

Hoe werkt het?

Een pistonmachine is eigenlijk een kleine espressomachine die voor thuis bedoeld is. Vaak moet je er een losse koffiemolen bij kopen of maak je gebruik van voorgemalen koffie (niet aan te raden). Een espresso of cappuccino zetten doe je als volgt:

  1. Maal de koffiebonen
  2. Stamp de gemalen koffie aan met een tamper
  3. Draai de filterhouder in het espresso apparaat
  4. Zet het kopje onder de machine
  5. Druk op de knop

Bij sommige pistonmachines stopt de toevoer van water na 30 seconden (tijd kun je instellen). Anders moet je op de stopknop drukken. Wil je een cappuccino maken? Dan gebruik je de stoomwand aan de zijkant van het apparaat.

Al overtuigd van een espressomachine? Dan is het de moeite waard om de koopgids van baristaworden.nl te lezen over pistonmachines. Deze vind je hier.

Waarom betere koffie?

Als je weet hoe een pistonmachine werkt dan zet je hier veel betere koffie mee. Laten we eerlijk zijn: een espresso uit een volautomatische koffiemachine is vaak niks meer dan sterke koffie met een schuimlaagje erop. Bij een pistonmachine wordt het water met de juiste hoeveelheid druk door de gemalen koffie heen geperst. De filterhouder zorgt voor tegendruk waardoor je een echte ‘stroperige’ espresso zet.

Met betere koffie bedoel ik het verschil tussen café-kwaliteit koffie en koffie voor thuis. De smaken zijn beter in balans en de espresso’s zijn meer geconcentreerd. Een espresso is de basis van alle espresso-dranken. Of je nu een flat white of een latte macchiato drinkt: het begint allemaal met het zetten van een goede espresso.

Een ingebouwde koffiemolen in een volautomatische koffiemachine is (vaak) minder goed dan bij een losse koffiemolen. Een losse koffiemolen biedt meer maalinstellingen én de consistentie van de maling is beter (mits je een goede koffiemolen koopt). De consistentie en de fijnheid van de maling zijn erg belangrijk voor het zetten van een goede espresso, omdat deze voor tegendruk zorgen. Zo loopt het water niet te snel door de gemalen koffie heen. Bij een volautomaat heb je nauwelijks controle over de druk; of je de juiste druk hebt hangt dus van het apparaat af. 

Begrijp me niet verkeerd, met een volautomatische koffiemachine kun je echt lekkere koffie zetten. Maar als je koffie van café-kwaliteit wilt, dan kan je beter voor een pistonmachine kiezen.

Wisselende resultaten

Zeker als een beginner (maar ook zeker bij gevorderden) kan er veel misgaan, waardoor de koffie niet lekker smaakt. Besluit je om een piston espressomachine te kopen dan is het ook echt belangrijk dat je het de tijd geeft en geduld hebt. Je zult immers de barista-vaardigheden onder de knie moeten krijgen. Wat zijn veelgemaakte fouten?

  • Gemalen koffie aandrukken: te zacht of te hard aandrukken wat resulteert in een te korte of te lange doorlooptijd.
  • Niet gelijkmatig aandrukken: druk je de gemalen koffie ‘scheef’ aan of zit er een klein gaatje in de koffie dan beïnvloedt dit de doorlooptijd / extractie op negatieve wijze. Het water loopt dan versneld (door het gaatje) of niet gelijkmatig (scheef aangedrukt) door de gemalen koffie heen.
  • Maalgraad koffie: de perfecte maalgraad voor een espresso is erg belangrijk. Hier zouden we een heel artikel aan toe kunnen wijden. 

Op zoek naar een passende espressomachine voor beginners? Solis koffiemachines zijn speciaal ontworpen voor beginners. Dankzij speciale tools is het met deze pistonmachines makkelijker om een goede espresso te zetten dan met de klassieke pistonmachines.

Nadelen instapmodellen 

Koop je een goedkopere pistonmachine voor beginners (oftewijl: een instapmodel) dan is de boiler vaak wat aan de kleine kant. Hierdoor moet je na het zetten van een espresso eerst wachten totdat het water in de boiler opgewarmd is voordat je de stoomwand kunt gebruiken. Zo neemt het zetten van een cappuccino best veel tijd in beslag. In sommige gevallen is de stoomwand ook niet krachtig genoeg, waardoor je geen mooi melkschuim kunt maken.

Dit is iets om rekening mee te houden bij het kopen van een nieuwe espressomachine. De oplossing: een duurdere espressomachine kopen met een dubbele boiler of een pistonmachine met een grotere boiler kopen.

Wel of geen pistonmachine kopen?

Het moge duidelijk zijn dat een pistonmachine bedoeld is voor de echte koffiefanaten die het maximale uit hun kopje koffie willen halen. Voor de meeste mensen of huishoudens is een volautomatische koffiemachine een betere ‘fit’, maar mocht je interesse hebben in koffie en ervaar je het extra werk juist als een leuke bezigheid dan is een pistonmachine absoluut de juiste keuze voor je.